Żywiąc wojnę

Opis przedmiotu

Żywiąc wojnę. Logistyka od Wallensteina do Pattona.

Martin van Creveld

Żywiąc wojnę, czyli dlaczego Napoleon przegrał 

Żywiąc wojnę , Martina van Crevelda koncentruje się na krytycznej roli logistyki w konfliktach wojennych na przestrzeni dziejów. Patrząc na historię wojen, nie sposób nie zastanowić się: dlaczego Napoleon zwyciężył w roku 1805, lecz przegrał w roku 1812? Czy o tryumfie Prus nad Francję w roku 1870 zadecydowały koleje żelazne ? Czy słynny plan Schlieffena był możliwy do zrealizowania? I wreszcie,  jak z punktu widzenia logistyki rysowała się możliwość zakończenia II wojny światowej w Europie już w roku 1944?

To tylko kilka z pytań stawianych w tej niezwykle żywej, opartej na szerokich badaniach książce. W szczególności, autor sięgnął po liczne niepublikowane i wcześniej niewykorzystane źródła, by przyjrzeć się zaopatrywaniu wojsk w marszu, transportu i zarządzania obszarem tyłowym. Ogromna większość literatury historyczno-wojskowej wspomina o tych kwestiach, rzadko jednakże analizuje je dokładniej. Krąg zainteresowań autora jest szeroki – od Gustawa Adolfa i diuka Marlborough, po Rommla i Pattona.

Operacje każdego z dowódców analizowane są z zupełnie nowego punktu widzenia.  Dzięki temu, książka zawiera fascynujące wnioski na temat najważniejszych kampanii prowadzonych w Europie w ciągu ostatnich dwóch wieków. Profesor van Creveld, przedkładając logistykę nad kwestie operacyjne i strategiczne, interpretuje na nowo historię wojen.

Milion części zamiennych, czyli nudne wyliczanki planistów

Autorzy piszący o wojnie, zwykle przedstawiają rolę logistyki w sposób skrajnie uproszczony. Jaskrawym tego przykładem jest krytyka planu Schlieffena dokonana przez Liddell Harta: choć koncentrował się w niej na logistyce,  to  nie wziął pod uwagę zapotrzebowania armii niemieckich na zaopatrzenie. Nie wspomniał też słowem na temat organizacji dostaw zaopatrzenia i zupełnie zignorował mapę połączeń kolejowych.

Innym przykładem jest operacja „Barbarossa”. Wśród tysięcy książek, nie ma chyba żadnej, która niemieckiego niepowodzenia nie przypisywałaby, przynajmniej częściowo trudnościom wynikającym z dużych dystansów i złego stanu dróg. Mimo to, dotychczas nie ukazało się szczegółowe studium logistycznych aspektów tej kampanii, największej kampanii lądowej w historii wojen.

Warto zauważyć, że przygotowania do „Barbarossy” wiązały się ze znacznym powiększeniem liczebności armii (liczbę dywizji pancernych powiększono z 9 do 19, pozostałych dywizji ze 120 do 180, a potem do 207). W konsekwencji, prawie niemożliwe było zdobycie części zamiennych dla pojazdów z już istniejących jednostek. Problem ten zwiększał jeszcze fakt wykorzystywania przez niemiecką armię wschodnią 2 tysięcy różnych typów pojazdów; sama Grupa Armii „Mitte” potrzebowała ponad milion różnego rodzaju części zamiennych.

Strategia 3 tysięcy kalorii dziennie

Tak jak o polityce, o strategii również mówi się jako o sztuce osiągania rzeczy możliwych. Jednakże to, co możliwe, definiowane jest nie tylko przez liczebność, doktrynę, uzbrojenie, taktykę i sprawność wywiadu, ale przede wszystkim przez twarde fakty. Te twarde fakty, to uwzględnienie takich kwestii jak: potrzeby zaopatrzeniowe, źródła zaopatrzenia, struktura organizacyjna i administracyjna, transport oraz linie komunikacyjne.

Każdy dowódca, zanim w ogóle zacznie myśleć o manewrach, wydawaniu bitew, maszerowaniu tu czy tam, rozbijaniu, oskrzydlaniu, okrążaniu czy niszczeniu wojsk przeciwnika – musi przede wszystkim upewnić się, że będzie w stanie dostarczyć każdemu ze swych żołnierzy dziennie 3 tysięcy kalorii. Jeśli ich nie dostarczy, w krótkim czasie jego żołnierze staną się bezużyteczni.  Co więcej musi pomyśleć, czy wystarczy dróg, po których w odpowiednim czasie dotrą oni w wyznaczone miejsca. I wreszcie, czy poruszanie się tymi drogami nie zostanie utrudnione wskutek niedoboru lub nadmiaru środków transportu.

Martin van Creveld (ur. 1946), wybitny naukowiec zajmujący się strategią i historią wojskowości urodzony w Holandii, obecnie mieszkający w Izraelu. Jest wykładowcą najważniejszych uczelni cywilnych i wojskowych świa­ta zachodniego, a na jego pisarski dorobek składa się ponad 30 książek, m.in. Dowodzenie na wojnie, Era lotnictwa wojskowego oraz Wehrmacht kontra US Army 1939–1945. Porównanie siły bojowej. W prezentowanym wydaniu Czytelnik, znajdzie nowe postscriptum, w którym autor, uzupełnił swoje klasyczne dzieło, o rolę logistyki we współczesnej wojnie.