Strategia Lokiego

Opis przedmiotu

Krzysztof Kubiak

Strategia Lokiego. Duńskie terytoria atlantyckie w czasie II wojny światowej

Strategia Lokiego, czyli czasy postheroizmu

Strategia Thora polega na zadawaniu ciosów i wystawianiu się na ciosy. Natomiast, strategia Lokiego, zakłada osiągnięcie możliwie dużych korzyści bez walki i bez jednoznacznego opowiadania się po którejkolwiek ze stron. Aby zrozumieć postawę Danii, przypomnieć, należy konsekwencje wojny Danii z Prusami. Wspomnianą ostatnią wojnę Duńczyków, czyli wojnę koalicji austriacko-pruskiej z Danią z 1864, północna monarchia przegrała z kretesem. Był to ostatni przypadek, w którym państwo duńskie, zaryzykowało znaczącą część swych zasobów, by osiągnąć pożądane cele polityczne środkami militarnymi. Na skutek klęski społeczeństwo duńskie, świadome swych mizernych możliwości  głównie wobec zjednoczonych Niemiec, przyjęło pragmatyczną, kunktatorską wręcz postawę. Dziś taką postawę możemy określić mianem postheroizmu.

Przytoczony kontekst historyczny jest konieczny dla zrozumienia postawy Duńczyków wobec niemieckiej inwazji w roku 1940. W rzeczywistości jest on równie przydatny dla oceny wydarzeń, na duńskich Wyspach Owczych, Grenlandii oraz Islandii.

Strategia Lokiego, czyli na nieznanych literackich i historycznych wodach

Problematyka politycznych i wojskowych losów związanych z Danią terytoriów podczas II wojny, jest w literaturze podejmowana sporadycznie oraz wyrywkowo. Ściśle mówiąc, nie ma w tym temacie opracowania łączącego płaszczyznę opisową i porównawczą zarówno w wymiarze politycznym, jak i wojskowym. Wymienione terytoria (zwane w tekście „duńskimi terytoriami atlantyckimi”) znalazły się w chwili niemieckiego najazdu na Danię i Norwegię w próżni politycznej. W próżni militarnej były znacznie wcześniej, gdyż ani na Duńczycy na Grenlandii i Islandii nie posiadali wojska, zaś jedyną paramilitarną formacją na Islandii była ochrona rybołówstwa.  Biorąc pod uwagę logikę toczącej się wojny, w roku 1940 takie obszary na Atlantyku były niemożliwe do zaakceptowania dla Brytyjczyków. Albion, bez cienia wahania, obsadził zatem Wyspy Owcze i Islandię a prowadząc przemyślną grę z Waszyngtonem – doprowadził do ustanowienia amerykańskich garnizonów na Grenlandii. Kontrolowany przez Niemców duński gabinet przyjął strategię biernego wyczekiwania, pozostawiając odpowiedzialność lokalnym urzędnikom.

Strategicznie ważny, choć praktycznie nieznany front II wojny światowej. Po raz pierwszy jako kompleksowe interdyscyplinarne studium

Niniejsza książka ma charakter interdyscyplinarny. Obejmuje ona zagadnienia z zakresu historii powszechnej, wojskowości, historii i teorii stosunków międzynarodowych, a także prawa międzynarodowego. Wszystko to osadzone na tle geografii i strategii. W trakcie pracy nad wykładami, poświęconymi roli obszarów północnych w  II wojny światowej autor nie był  w stanie zarekomendować studentom żadnego syntetycznego opracowania. W ten sposób narodził się pomysł opowieści o strategicznie ważnym, choć praktycznie nieznanym froncie II wojny światowej.

Zapraszamy do lektury !!!