Komandosi Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie w latach 1942–1947

Opis przedmiotu

Komandosi Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie w latach 1942–1947

Żołnierze tej formacji przez wiele lat znajdowali się poza spektrum zainteresowań badawczych i popularyzatorskich. Podczas gdy, na świecie popularnością cieszyły się filmy oraz powieści oparte na działaniach komandosów z drugiej wojny światowej, w Polsce nad tym tematem panowała cisza. Niewątpliwie za jedną z głównych przyczyn takiego stanu rzeczy należy uznać sytuację polityczną w kraju. W przeciwieństwie do dokonań żołnierzy „ludowego” Wojska Polskiego, pamięć o walczących w siłach PSZ nie była kultywowana.

Owiane sławą formacje komandosów pojawiły się w trakcie drugiej wojny światowej w Wielkiej Brytanii. Wzorem Brytyjczyków również w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie utworzono takie – w miarę upływu czasu coraz liczniejsze – jednostki. W ciągu niemal pięciu lat przez ich szeregi przewinęło się blisko 1700 żołnierzy pochodzących z różnych środowisk, regionów, a nawet krajów.

Kim byli zatem polscy komandosi ?

Praca ta poświęcona jest żołnierzom trzech oddziałów PSZ, które można uznać za oddziały komandosów. Były to: samodzielna kompania Commando, 111. kompania ochrony mostów oraz 2. batalion komandosów zmotoryzowanych. Podstawowym celem niniejszej pracy jest przeprowadzenie analizy użyteczności bojowej polskich oddziałów komandosów prowadzących działania w składzie 2. Korpusu. Autor próbuje odpowiedzieć na pytanie, czy żołnierze oddziałów komandosów PSZ faktycznie spełniali wymienione powyżej warunki i czy można ich uznać za żołnierzy wojsk specjalnych? W jaki sposób wykonywali powierzone im zadania? Czy przełożeni komandosów potrafili wykorzystać potencjał, jaki dawało posiadanie tego typu formacji? Kim byli polscy komandosi? Autor przeprowadził analizę źródeł, przede wszystkim pod kątem sposobów prowadzenia działań zachowania żołnierzy na polu walki i poza nim. Godne podkreślenia jest, że  w pracy zwrócono szczególną uwagę na morale, dyscyplinę i esprit de corps.

O nich właśnie jest książka Igora Moraczewskiego, będąca pokłosiem doktoratu obronionego przez autora w Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w 2019 r. Autor opisuje kolejne etapy rozwoju pododdziałów polskich komandosów, ich formowanie, organizację, szlak bojowy i wyposażenie. Jednak obraz jaki rysuje, jest dużo szerszy. Igor Moraczewski – co dość rzadkie – pokazuje też wewnętrzne życie jednostki, nie pomijając problemów i konfliktów targających tą żołnierską społecznością. W ten sposób ujęte, takie, prawie że socjologiczne, spojrzenie jest niezaprzeczalnym atutem książki, ubarwionej na tyle dużą dawką pysznych anegdot, że może ona konkurować pod tym względem nawet z opowieściami o kawalerii.