Autor

William Balck

William Henry August Friedrich Konrad Balck urodził się 19 października 1858 r. w Osnabrück w Dolnej Saksonii. Jego dziadek w czasie wojen napoleońskich rzucił studia w Getyndze i udał się do Wielkiej Brytanii, gdzie wstąpił w szeregi Królewskiego Legionu Niemieckiego. Wkrótce został oficerem, a nawet trafił do sztabu Arthura Wellesley’a, późniejszego księcia Wellington. Ożenił się z przyjaciółką żony głównego lekarza armii brytyjskiej w Hiszpanii, która jeszcze w trakcie tej kampanii urodziła mu dwóch synów.

Dziadek Balcka zmarł w 1812 r., a po zakończeniu wojen napoleońskich wdowa po nim wróciła do Niemiec do swej siostry, gdzie niedługo później zmarła. Osierocony ojciec generała dzięki wsparciu wicekróla Hanoweru, Adolpha Friedricha, księcia Cambridge, został wkrótce adoptowany przez nadwornego kapelana króla Jerzego IV. Otrzymał również patent oficerski w 93rd (Sutherland Highlanders) Regiment. Jego brat również został oficerem, ale w armii hanowerskiej, zginął jednak w wypadku. Wówczas podpułkownik Georg Philipp Balck, który wskutek udaru stracił wzrok, wrócił do Niemiec i poślubił narzeczoną swego zmarłego brata. Była nią Sophie Charlotte Elise Lütgen, która również wywodziła się z rodziny oficerskiej – była córką hanowerskiego generała majora.
Z takimi korzeniami los Williama Balcka w zasadzie był przesądzony – w grę wchodziła jedynie kariera wojskowa. Tak się też stało i jako młody nastolatek został skierowany do Korpusu Kadetów w Plön. Po jego ukończeniu w 1876 r. trafił jako chorąży (Fähnrich) do 78. (Wschodniofryzyjskiego) Regimentu Piechoty Księcia Wilhelma Brunszwickiego [Infanterie-Regiment Herzog Friedrich Wilhelm von Braunschweig (Ostfriesisches) Nr. 78], który stacjonował w większości w rodzinnym Osnabrück. Rok później otrzymał stopień podporucznika (Sekondeleutnant). Z dniem 1 października 1889 r. został odkomenderowany na studia na Akademii Wojennej (Kriegsakademie), które odbywał do lutego 1892 r. Ukończenie tej prestiżowej uczelni było swoistą przepustką do najwyższych stanowisk w armii.
Po studiach na Akademii Wojennej, awansowany do stopnia kapitana, objął dowództwo kompanii w swoim macierzystym regimencie. Nie zabawił na tym stanowisku zbyt długo, gdyż już we wrześniu 1893 r. skierowano Balcka do Szkoły Wojennej (Kriegsschule) w Gdańsku, a następnie w lipcu 1895 r. do Engers nad środkowym Renem, gdzie był wykładowcą taktyki. Szkoły wojenne kształciły kandydatów na oficerów, którzy trafiali do nich po odbyciu służby w linii i przygotowywali się w nich do złożenia egzaminu oficerskiego.

W lipcu 1898 r. został ponownie dowódcą kompanii, tym razem jednak w 56. (7. Westfalskim) Regimencie Piechoty Vogel von Falckenstein [Infanterie-Regiment Vogel von Falckenstein (7. Westf’älisches) Nr. 56]. Pozostał na tym stanowisku nieco ponad rok.
W latach 1899–1904 już w stopniu majora Balck służył w „mózgu armii” – czyli w Sztabie Generalnym. W 1901 r. został członkiem Komisji ds. Szkół Wojennych (Studienkommission für die Kriegsschulen), zajmującej się nadzorem nad tymi uczelniami.
Po tym okresie trafił został dowódcą batalionu w 19. (2. Poznańskim) Regimencie Piechoty „von Courbiére” [Infanterie-Regiments „von Courbiére“ (2. Posensches) Nr. 19]. Była to standardowa praktyka w przypadku oficerów Sztabu Generalnego, polegająca na rotacyjnej zamianie służby „sztabowej” na „frontową”. Ta ostatnia miała dać im nieco odpoczynku, a także utrzymać więź z oddziałami i zapobiec wyobcowaniu.
Kolejnym przydziałem dla majora Balcka było stanowisko „oficera przy sztabie” 46. (1. Dolnośląskiego) Regimentu Piechoty Hrabiego Kirchbacha [Infanterie-Regiment Graf Kirchbach (1. Niederschlesisches) Nr. 46], które objął w styczniu 1906 r. W trakcie służby w tym regimencie, z okazji urodzin cesarza Wilhelma II, William Balck został 27 stycznia 1907 r. awansowany do stopnia podpułkownika. Jego kariera rozwijała się dalej i w 1910 r., w dzień kolejnych urodzin monarchy, został pułkownikiem, a następnie mianowano go dowódcą 61. (8. Pomorskiego) Regimentu Piechoty von der Marwitza [Infanterie-Regiment von der Marwitz (8. Pommersches) Nr. 61], który wówczas w całości stacjonował w Toruniu.
Z dniem 18 kwietnia 1913 r. został awansowany do stopnia generała majora oraz przeniesiony na stanowisko dowódcy LXXXII Brygady Piechoty w Colmarze. Ostatnim przydziałem w czasie pokoju było stanowisko Inspektora Telegrafii Polowej [Inspekteur der Feldtelegraphie], które objął z dniem 9 maja 1914 r.
Zaraz po wybuchu wojny, 2 sierpnia 1914 r. został Szefem Telegrafii Polowej w Wielkiej Kwaterze Głównej [Chef der Feldtelegraphie im Großen Hauptquartier], a w dniu 7 grudnia mianowano go dowódcą IC Rezerwowej Brygady Piechoty, jednak spędził na tym stanowisku zaledwie 12 dni, gdyż został ranny w pierwszych dniach bitwy nad Bzurą–Rawką.
W sierpniu 1915 r., o okresie rekonwalescencji, otrzymał dowództwo 13 Dywizji Landwehry, która toczyła wówczas walki pozycyjne na spokojnym odcinku frontu zachodniego w Lotaryngii. Pozostał na tym stanowisku do początku września 1916 r., kiedy to objął dowodzenie 51 Dywizji Rezerwowej, którą w drugiej połowie września przerzucono do bitwy nad Sommą w rejon styku pomiędzy silami brytyjskimi, a francuskimi. Od razu musiała stawiać czoło silnym uderzeniom nieprzyjaciela, tracąc w tych walkach nieco ponad 3000 oficerów i żołnierzy. Generał Balck za swoją postawę w trakcie tej wielkiej bitwy materiałowej otrzymał miecze do Orderu Czerwonego Orła II Klasy z Liśćmi Dębu (Schwerten zum Roten Adler-Orden 2 Klasse mit Eichenlaub). Po bitwie nad Sommą dywizja Balcka trafiła do Szampanii, gdzie 15 lutego 1917 r. wzmocniona elementami 52 DRez. zdobyła wzgórze 185, ważny punkt obserwacyjny , znajdujący się na południowy-wschód od Ripont, Niemcy dokonali wyłomu szerokości 2500 m na głębokość 800 m. Do niewoli wzięto 900 żołnierzy nieprzyjaciela, a także w ręce atakujących wpadły instrukcje francuskiego generała Roberta Nivelle’a dotyczące planowanej przez niego wielkiej ofensywy wiosennej.
Balck został w marcu 1917 r. awansowany do stopnia generała porucznika, a w ciągu roku również odznaczony Orderem Korony II Klasy z Gwiazdą i Mieczami (Kronenorden 2. Klasse mit Stern und Schwerten). Najwyższe pruskie odznaczenie, order Pour le mérite, otrzymał 9 marca 1918 r. W uzasadnieniu pisano, że generał porucznik Balck wspaniale sprawdził się jako dowódca 51 Dywizji Rezerwowej. Osobiście wzór dzielności i nieustraszoności. Odznaczenie zostało przyznane za całokształt dowodzenia dywizją i niejako na pożegnanie ze służbą frontową, gdyż w chwili jego otrzymania był już gubernatorem wysp Hiumy, Saremy i Muhu i na tym stanowisku zastał go koniec I wojny światowej.
Ostatnim wysokim odznaczeniem nadanym Balckowi była Gwiazda do Orderu Czerwonego Orła (Stern zum Rotern-Adler-Orden mit Eichenlaub und Schwerten). W 1919 r. Balck został zdemobilizowany w 1919 r. i odszedł w stan spoczynku. Zmarł 15 czerwca 1924 r. w Aurich we Wschodniej Fryzji.
Warto nadmienić, że w 1892 r. ożenił się z Mathilde Jensen, córką szlezwicko-holsztyńskiego polityka. Miał z nią dwoje dzieci, w tym późniejszego generała wojsk pancernych Hermanna Balcka, urodzonego w 1893 r.
William Balck napisał dzieło swojego życia jeszcze przed wybuchem I wojny światowej. W oryginale nosiło ono tytuł Lehrbuch der Taktik (Podręcznik taktyki) i liczyło aż 6 tomów. Zostało przetłumaczone na angielski, hiszpański, grecki, turecki, włoski, japoński i rosyjski.
Książka ta została przetłumaczona na język angielski z chęci wykorzystania jej jako podręcznika w nauczaniu taktyki. We wstępie do tego wydania dzieło zostało określone jako streszczenie zasad taktycznych, ich interpretacji oraz stosowania w różnych armiach, rozważane w świetle poglądów taktycznych oraz metod panujących w Niemczech i rozwinięte licznymi przykładami z historii wojskowej. W ocenie tłumacza wartość tej pracy była tak oczywista, że jakikolwiek komentarz byłby zbyteczny.
William Balck pracował nad swoim dziełem przez dziesięć lat, zanim w 1897 r. ukazał się pierwszy tom pierwszego wydania. Poszczególne woluminy tego podręcznika poświęcone były formalnej taktyce piechoty; formalnej taktyce kawalerii i artylerii polowej; taktyce stosowanej; kawalerii i artylerii polowej oraz pieszej w polu; organizacji wojska, łączności, rozkazom marszom; kolejom, transportom morskim, czatom, kwaterom, rozpoznaniu, wyżywieniu oraz nauce o boju (ogólnej, bitwie, odwrotowi i pościgowi, walkom w nocy, walkom w lasach i miejscowościach, walkach o ciaśniny i linie rzek, walkach w górach, wojnie partyzanckiej i służbie etapowej.
W czwartym wydaniu swego podręcznika Balck zdołał wykorzystać nowe regulaminy francuskie, włoskie, belgijskie, amerykańskie, brytyjskie, a nawet szwajcarskie, wydane w pierwszej dekadzie XX w. Tym samym streścił poglądy taktyczne obowiązujące w chwili wybuchu I wojny światowej.
Dzięki swojemu Lehrbuch der Taktik Balck stał się znanym pisarzem wojskowym. Nie został jednak autorem jednego tylko dzieła. Jeszcze przed 1914 r. wydał wiele innych publikacji, jak choćby studia nad taktyką francuską, armią brytyjską czy prac dotyczących zagadnień historycznowojskowych. Nie bez znaczenia są jego rozważania poświęcone szkoleniu armii czy sztuce wojennej. Po zakończeniu I wojny światowej, pod koniec swojego życia, opublikował jeszcze Kriegserfahrungen („Doświadczenia wojenne”) wydane w 1921 r., Kleiner Krieg („Wojna partyzancka”) z 1923, historię 10. (Hanowerskiego) Batalionu Strzelców (Hannoversches Jäger-Bataillon Nr. 10), opublikowaną w 1924 r., oraz słynny Rozwój taktyki w czasie Wielkiej Wojny (Entwickelung der Taktik im Weltkriege), którego pierwsze wydanie ukazało się w 1920 r.

Fragm. Wstępu.
Jarosław Centek

Nakładem Wydawnictwa Tetragon ukazał się Rozwój taktyki w czasie Wielkiej Wojny.

e-book: